poniedziałek, 27 września 2010

Żydowskie ślady w Tykocinie


W Tykocinie znajduje się ponad 100 obiektów zabytkowych. Tu znajduje się najstarszy zespół urbanistyczny historycznego Podlasia z zachowanym układem charakterystycznym dla miasteczka żydowskiego. Znajdował się tu jeden z największych przedwojennych ośrodków kultury żydowskiej w Polsce.
Pierwsi osadnicy żydowscy osiedli na tych ziemiach w 1522 roku. Było to dziesięć rodzin żydowskich z Grodna, sprowadzonych na zaproszenie Olbrachta Gasztolta na te ziemie w celu ożywienia handlu. W 1576 roku z ręki Stefana Batorego otrzymali oni prawo osadnictwa potwierdzone w roku 1633 przez Władysława IV. W 1800 roku mieszkańcy pochodzenia żydowskiego stanowili ok. 70% ludności miasta. Tuż przed II wojną światową udział ludności żydowskiej w liczącej 5000 osób populacji miasta wynosił 50%. Mieściła się tutaj druga co do wielkości (po krakowskiej) gmina żydowska w Polsce. W lecie 1941 roku ludność żydowska licząca około 1400 osób została wymordowana w lasach w pobliżu wsi Łopuchowo.
Do zabytków żydowskich w Tykocinie należy zaliczyć i które to zwiedziliśmy:
- Barokowa Wielka Synagoga z 1642 r. – obecnie Muzeum Kultury Żydowskiej
- Dom talmudyczny – Muzeum Kultury Żydowskiej oraz Restauracja z Kuchnią Żydowską. Na zdjęciu próbuje kuchni żydowskiej, jem cymes, serwowany w Tykocinie. Cymes jest to każdy rodzaj słodkiego deseru. Zazwyczaj jest koloru pomarańczowego i w jego skład wchodzą marchewka, słodkie pomidory i/albo suszone śliwki. Ja wyczułem marchewkę, miód i rodzynki. Cymes powszechnie jedzony jest w Rosz-Haszana ponieważ jest słodki i symbolizuje nasze nadzieje na słodszy nowy rok.
- Mały Rynek, niegdyś centrum dzielnicy żydowskiej, umiejscowiony w pobliżu synagogi z fragmentami arkadowego muru z bramami
- cmentarz żydowski, nie zwiedziliśmy, bowiem trudno było się do niego dostać z powodu wypasania stada krów. Zrezygnowaliśmy ze slalomu pomiędzy bydłem.

1 komentarz: